Nguồn thu xổ số kiến thiết (XSKT) của các tỉnh, thành vùng ĐBSCL hàng năm ước khoảng 3.400 – 3.500 tỷ đồng, trước đây thực hiện theo cơ chế thu – nộp để hòa vào ngân sách.
Từ năm 2007, thực hiện nghị quyết (NQ) của Quốc hội (QH), Chính phủ đồng ý để lại địa phương để chi cho 2 lĩnh vực giáo dục và y tế (GD,YT), không xem XSKT là nguồn thu ngân sách thường xuyên. Tuy nhiên, thực tế không đúng như vậy…
Để lại tiền xo so ca mau nhưng giảm chi chương trình mục tiêu
|
Cơ sở hạ tầng cho giáo dục ĐBSCL còn lắm khó khăn. Trong ảnh: Học sinh Đồng Tháp bơi xuồng đi học. Ảnh: T.M.T.
|
Lâu nay, ĐBSCL được xem là “vùng trũng” của GD, YT. Theo báo cáo của Bộ GD-ĐT, đến cuối năm 2006, các tỉnh trong vùng đã xây dựng hơn 12.000 phòng học theo chương trình kiên cố hóa trường lớp, trong đó, khoảng 9.350 phòng học đã đưa vào sử dụng, số còn lại đang xây dựng. Tuy nhiên, các phòng học xuống cấp và phải tiếp tục kiên cố hóa hơn 1.500 phòng.
Đầu tư cho GD (trước năm 2007) kém xa các vùng khác; tỷ lệ lao động qua đào tạo, sinh viên… thấp hơn cả Tây Nguyên. Tương tự, lĩnh vực YT khá khó khăn, nhiều trạm YT xã chưa có bác sĩ, các trung tâm YT huyện có khả năng điều trị bệnh nặng rất ít… Trước thực trạng này, lãnh đạo các tỉnh, thành trong khu vực đã đề xuất giữ lại nguồn thu XSKT để đầu tư cho GD, YT. Đề xuất này được chấp thuận như trong NQ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X sau đó là NQ của QH, đều nêu rõ: để lại địa phương để chi cho GD, YT (UBND tỉnh cân đối, bố trí trình HĐND), không xem XSKT là nguồn thu ngân sách thường xuyên.
Thế nhưng, trong năm kế hoạch 2007, nhiều địa phương phản ánh: bố trí nguồn này cho GD, YT lại bị Trung ương giảm nguồn chi các chương trình mục tiêu (thực chất chỉ là việc xử lý nguồn vốn) nên khó vực dậy 2 lĩnh vực bức xúc này của ĐBSCL. Tuy nhiên, cũng có một thực trạng khác là không ít địa phương nhập nhằng, dùng nguồn này để chi cho các lĩnh vực khác.
Tái đầu tư để phát triển là cần thiết